Quantcast
Channel: مسیر
Viewing all articles
Browse latest Browse all 168

جایگاه نظریه «برجسته سازی» در سیاست رسانه‌ای دولت روحانی

$
0
0

آغاز اعلام خوداظهاری یارانه‌ها و فراموشی 20 فروردین واقعی!

در بین اندیشمندان حوزه رسانه نظریات مختلفی از کم تاثیری رسانه بر مخاطب تا تاثیر فوق العاده رسانه و رفتار منفعلانه مخاطب دیده می شود که هیچ یک دارای طرفداران کامل برای خود نیست اما در این بین نظریه "برجسته سازی-Agenda setting theory"«دونالد شاو» و «مک‌کومبز مکسول» مورد اقبال عموم اندیشمندان قرار گرفته است؛ نظریه ای که به واسطه حضور عناصر فکری رسانه ای در دولت یازدهم نیز بارها مورد استفاده قرار گرفته و در همین ماه جاری نیز به نحو احسنت از آن استفاده خواهد شد.

نظریه برجسته‌سازی اشاره به تأثیر رسانه ها بر شناخت و نگرش ما و تعیین اولویت های ذهنی با بزرگ کردن بعضی از رویدادها در قالب خبر و گزارش است. رسانه‌ها (چه صوتی و تصویری از نوع رادیو و تلویزیون و چه نوشتاری مثل روزنامه‌ها و سایت‌های اینترنتی و...) با تمرکز روی بعضی از رویدادها، تلاش می‌کنند بر آگاهی و اطلاعات مردم تأثیر دلخواه بگذارند و اولویت رسانه ها را نیز دولت، سیاستمداران، مسئولین رسانه و ... تعیین می کنند.

رسانه ها البته نمی‌توانند «چگونه» فکرکردن را تحمیل کنند، مخاطبان هشیار از این توان برخوردارند که بر مبنای منطق و دیدگاه انتقادی خود دست به انتخاب بزنند اما می‌توانند (و توانسته اند) تعیین کنند که مردم «درباره ی چه موضوعی» فکرشان مشغول باشد و چه چیز مسئله ما بشود. توجه داشته باشیم که اولویت‌ها، همیشه توسط زمینه ها و موقعیت های اجتماعی تعیین نمی‌شود.

با برجسته‌سازی، و تکرار و تکرار اخباری که تنها بخشی از واقعیت را دارد و نیمه پنهانش از نظرها محو ، افکار عمومی مهندسی می‌شود. به مسائل و موضوعات دیگر اصلاً توجه نمی‌شود و گویی غیر از روایت مورد اشاره، هیچ واقعه دیگری که به سرنوشت ما مربوط باشد وجود نداشته و ندارد.

دولت یازدهم با تدبیر تیم رسانه ای خود در یک اعلام وسیع و عمومی "۲۰ تا ۲۹ فروردین موعد خوداظهاری یارانه نقدی"برای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها اعلام کرد و پس از آن رسانه های مختلف شروع به تحلیل و تفسیر این واقعه کردند. برخی از رسانه ها به روزشمار فرارسیدن این تاریخ پرداختند و برخی دیگر اقدام به برگزاری نظرسنجی عمومی کردند و در نهایت خوداظهاری یارانه نقدی در تاریخ بیست فروردین به مسئله اول رسانه های کشور تبدیل شد.

همچنانکه مردم اولویت رسانه ها را می سازند و رسانه ها اولویت مردم را! در این مسئله به دلیل وجود یک موضوع مهم معیشتی و اقتصادی آنچه که اولویت رسانه ها قرار گرفت اولویت فکری مردم نیز قرار می گیرد و در اینجا است که دولت توانسته است که وقایع مهم بیست فروردین را که اتفاقا می تواند برایش نقطه چالشی بزرگ باشد از اولویت فکری مردم خارج کرده است.

اشتباه دولت در مسئله هسته ای طی چند ماه گذشته روحانی و همراهانش را به شدت زیر فشار قرار داده است و امروز نیز مشخص شده است نه تنها امتیازات نامتوازنی در بیانیه اقدام مشترک مبادله شده است بلکه طرف مقابل چندان به تعهداتش نیز پایبند نیست؛ دولت در چنین شرایطی وارد سال 93 شده است و بیست فروردین نماد پیروزی ایران در موضوع هسته ای بر زورگویان جهان است.

20 فروردین سال 1385 خبر دستیابى ایران به فناورى غنى‌سازى اورانیوم و راه اندازى یک زنجیره کامل غنى سازى توسط سانتریفیوژهاى ساخت ایران در نطنز اعلام شد. در پی این موفقیت دانشمندان و متخصصان کشورمان در دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیو‌ژها در ایران و اعلام آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشورمان در زمره کشورهای صاحب تکنولوژی در غنی‌سازی اورانیوم محسوب می‌شود. این مراسم باشکوه در مشهد مقدس و در جوار بارگاه ملکوتى ثامن الحجج (ع) برگزار شد.

پس از آن با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى، به پاس قدردانى از تلاش‌هاى افتخار آفرین دانشمندان جوان ایرانى در دستیابى کشور به فناورى صلح آمیز هسته اى، 20 فروردین در تقویم رسمى ایرانیان «روز ملى فناورى هسته اى» نام گرفت. فناوری هسته ای، به توانایی تبدیل اورانیوم طبیعی به اورانیوم غنی شده از طریق شکافت اتم ها و توانمندی هم جوشی اتم ها اطلاق می شود.

همه ساله روز بیست فروردین در سراسر کشور به ویژه محیط های علمی از جمله دانشگاه ها و مدارس جشن ملی برگزار می شد اما عملکرد دولت روحانی امسال می تواند این جشن ها را به محیطی برای نقد و انتقاد از عملکرد دولت تبدیل کند و یکی از بهترین راهکارهای مقابله با آن از اولویت خارج کردن مسئله هسته ای در روز بیست فروردین بود که دولت با آن چاره اندیشی کرد.

اما پاشنه آشیل دوم دولت در چند ماهه گذشته از آن مسئله «فرهنگ» بوده است. عملکرد بد فرهنگی دولت باعث نارضایتی عمومی در سطح جامعه شده است. از اظهارات وزیر فرهنگ در مورد تکخوانی زنان، بستن روزنامه بهار، رفع فیلتر فیسبوک، گروه سگ های زرد وغیره تا عملکرد دولت در جشنواره های فیلم و شعر و موسیقی فجر و حتی اظهارات رئیس جمهور در مورد هنرمند ارزشی و غیر ارزشی باعث شد تا مراجع تقلید به اعتراض برخیزند و خبرگان ملت نگرانی های خود را بیان کنند تا آنکه رهبر انقلاب در دیدار با خبرگان ملت بفرمایند:« یک مسئله هم مسئله‌ی فرهنگ است؛ که آقایان هم حالا معلوم شد که نگرانی دارید، بنده هم نگرانممسئله‌ی فرهنگ، مسئله‌ی مهمی است. اساس این ایستادگی، این حرکت و در نهایت ان‌شاءالله پیروزی، بر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی است و تقویت جناح فرهنگی مؤمن، تقویت این نهالهایی که روییده است در عرصه‌ی فرهنگ؛ بحمدالله جوانهای مؤمنِ خوبی داریم در عرصه‌ی فرهنگ و هنر؛ فعالیت کردند، کار کردند؛ حالا بعضی جوانند، بعضی دوره‌ی جوانی را هم گذرانده‌اند؛ ما عامل فرهنگی کم نداریم. ما حتماً در مسئله‌ی فرهنگ‌[باید توجه کنیم‌]، دولت محترم هم باید توجه کند، دیگران هم توجه کنند. بنده هم در این نگرانی با شما سهیم هستم و امیدوارم که مسئولین فرهنگی توجه داشته باشند که چه میکنند. با مسائل فرهنگی شوخی نمیشود کرد، بی‌ملاحظگی نمیشود کرد؛ اگر چنانچه یک رخنه‌ی فرهنگی به‌وجود آمد، مثل رخنه‌های اقتصادی نیست که بشود [آن را] جمع کرد، پول جمع کرد یا سبد کالا داد یا یارانه‌ی نقدی داد؛ این‌جوری نیست، به این آسانی دیگر قابل ترمیم نخواهد بود، مشکلات زیادی دارد

عملکرد ضعیف دولت در حوزه فرهنگی اعتراض عمومی را به همراه داشته است و از سویی بیست فروردین روز شهادت سید مرتضی آوینی است که نماد جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی به شمار می رود و هر ساله در سالروز شهادت ایشان مجامع فرهنگی زیادی در سطح کشور برگزار می شود و آنجا نیز می تواند به محیط نقد عملکرد فرهنگی دولت بدل شود و مطرح کردن «خوداظهاری یارانه نقدی» می تواند از پررنگ شدن این موضوع نیز جلوگیری کند.

دولت توانسته است با استفاده از این موضوع اولویت های رسانه های کشور را تغییر دهد اما بایستی دید جبهه فرهنگی مومن با استفاده از سواد رسانه ای خود این موضوع را شناخته و یا با دولت در این مسیر همگام خواهد شد.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 168

Trending Articles