اصولگرایی، واژه ای است که با روی کار آمدن دولت نهم و دهم در عرصه سیاست پررنگ شد و ویژگی های خاصی را به خود اختصاص داد. بر آن شدیم که با تبیین این ویژگی ها و ارائه شاخص هایی از میان بیانات و منویات مقام عظمای ولایت، محدوده این شاخص ها را به رؤیت خوانندگان گرامی برسانیم.
اصل سوم: حفظ استقلال سیاسی
اصولگرا حرفش یکی است. سیاست در منظر اصولگرا تعریفی دیگر دارد؛ سیاست اصولگرا عین دیانتش و دیانت او عین سیاستش است. در سیاست اصولگرا، مکر و دروغ راه ندارد. در سیاست اصولگرا هدف وسیله را توجیه نمی کند، سیاست اصولگرا حرکت های ظاهر پرستی و ظاهرسازی را نفی می کند.
سیاست اصولگرا نژادپرستی و قومیت گرایی راه ندارد و به برابری و برادری امت مسلمان توجه می باشد.
سیاست اصولگرا در برخورد با دشمن نیز روشن و آشکار است؛ اصولگرا از صلح و پیشنهاد صلح استقبال می کند و صلح را تأیید می کند، اما این به معنای آن نیست که اصولگرا جهاد مقدس را نفی کند، بلکه او در برخورد با دشمن، بسته به موقعیت و مصلحت نظام سیاسی و جامعه اسلامی، سیاست «صلح» و یا «جهاد مقدس» را انتخاب می کند.
پست های سیاسی در نظر اصولگرا کوچک ترین ارزشی ندارد، بلکه این پست های سیاسی تنها میدان آزمایش انسان ها است و او می داند که در هر مقامی و در هر پستی باید خدمتگذار مردم جامعه باشد و برای رضای خدا کار کند نه برای خشنوی و رضایت افراد خاص.
رهبر معظم انقلاب در بیانات خود ضمن اشاره به اصل چهارم اصولگرایی، نکته مهمی را در این خصوص متذکر می گردند: «این، خیلی مهم است؛ این، جزوِ مبانی اصولی نظام است. این استقلال، استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. ما باید این بند های اختاپوس فرهنگیِ تحمیل شده به وسیله غرب را از دست و پای خودمان باز کنیم؛ این هم یکی از اصول ما است. آن حرکتی، آن جریانی، آن شعاری و آن برنامهریزیای که در آن استقلال کشور و ملت دیده نشود، اصولگرایانه نیست.»(1)
اصل چهارم: تقویت خودباوری و اعتماد به نفس ملی
اصولگرا به این اصل اعتقاد و ایمان دارد که «ایرانی می تواند»، بنابراین او سعی دارد خودباوری و اعتماد به نفس ملی را در مردم جامعه خود تقویت کند تا روزی ایران اسلامی بتواند با تکیه بر نیروی فکری جوان ایرانی، به پیشرفت های نوین در همه عرصه ها نایل آید. اصولگرا حس خودباوری و اعتماد به نفس ملی را از بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به ارث برده است؛ او به یاد دارد که خمینی کبیر(س) چگونه به مردم ایران فهماند که «ایرانی می تواند»
اصولگرا نیک می داند که خودباوری و اعتماد به نفس ملی بود که نهضت ملی شدن صنعت نفت را رقم زد اینک موفقیت های ایران اسلامی را در عرصه فناوری صلح آمیز هسته ای به گوش جهانیان رساند.
مقام معظم رهبری در خصوص اصل چهارم اصولگرایی، توصیه هایی حکیمانه دارند؛ ایشان می فرمایند: «... استقلالِ اعتماد به نفس ملی و خودباوری، فقط به این چیز ها منحصر نمیشود که ما میتوانیم سد درست کنیم؛ میتوانیم نیروگاه درست کنیم و میتوانیم بدون کمک خارجی کار های بزرگ و پروژه های عظیم را را ه اندازی کنیم، بلکه باید در سیاست، فلسفه، ابتکار های مردمی و ارزش های اخلاقی هم خودباوری داشته باشیم.»(2)
اصل پنجم: جهاد علمی
رهبر معظم انقلاب، اصل پنجم اصولگرایی را جهاد علمی برشمرده و جهاد آن را جزء مبانی اصولگرایی دانسته اند. حال باید بدانیم که اصولگرا برای نهضت تولید علم در کشور، چه رسالتی بر عهده دارد.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به خوبی، به رسالت اصولگرا در این امر مهم اشاره کرده و می فرمایند: « ما باید بر ثروت علمی بشر بیفزاییم. نگویند نمیشود؛ میشود. یک روزی بشریت فناوری ریزترین ها -نانوتکنولوژی- را نمیشناخت، بعد شناخت. امروز صد تا میدان دیگر ممکن است وجود داشته باشد که بشر نمیشناسد؛ اما میتوان آن ها را شناخت و میتوان جلو رفت. البته مقدمات دارد؛ اما آن مقدمات را هم میشود با همت فراهم کرد. من یک روز در مجموعه جوان ها و اهل دانشگاه گفتم من توقعم زیاد نیست؛ من این را از شما جامعه علمی کشور توقع میکنم که شما پنجاه سال دیگر در رتبه بالای علمی دنیا قرار داشته باشید؛ این توقع زیادی است از یک ملت با استعداد؟ اما اگر بخواهیم این اتفاق بیفتد، از الان باید سخت کار کنیم. شرطش تنبلی نکردن است؛ غفلت نکردن است؛ خست نورزیدن است؛ از ورود در این راه وحشت نکردن است و میدان دادن و پرورش نخبگان علمی است.»(3)
اصل ششم: تثبیت آزادی و آزاداندیشی
اصولگرا به کرامت و ارزش والای انسان و آزادی و آزاداندیشی توجه ویژه دارد. تعریف اصولگرا از آزادی و آزاداندیشی همان تعریف قانون اساسی از آزادی است؛ « در جمهوری اسلامی ایران آزادی و استقلال و وحدت و تمامیت ارضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و حفظ آن ها وظیفه دولت و آحاد ملت است. هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی به استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و تمامیت ارضی ایران کم ترین خدشه وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادی های مشروع را، هرچند با وضع قوانین و مقررات، سلب کند.»(4)
اصولگرا مرزی برای آزادی افراد جامعه ترسیم کرده است؛ او تا حدی به افراد آزادی می دهد که قسط و عدل، استقلال سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همبستگی ملی تأمین شود و هرگونه ستمگری و ستم کشی و سلطه گری و سلطه پذیری نفی شود.
معظم انقلاب در این خصوص می فرمایند: «آزادی را نباید بد معنا کرد. آزادی یکی از بزرگ ترین نعمت های الهی است که یکی از شعبش آزاداندیشی است. بدون آزاداندیشی، این رشد اجتماعی، علمی، فکری و فلسفی امکان ندارد. در حوزه های علمیه، دانشگاه و محیط های فرهنگی و مطبوعاتی، هو کردن کسی که حرف تاز های میآورد، یکی از بزرگ ترین خطا ها است؛ بگذارید آزادانه فکر کنند. البته من فهم غلط از آزادی را تأیید نمیکنم؛ من باز گذاشتن دست دشمن را در داخل برای اینکه مرتبا گاز سمی تولید کند و در فضای فرهنگی یا سیاسی کشور بدمد، تأیید نمیکنم... ظرافتی لازم است که آدم این دو منطقه را از همدیگر باز بشناسد و مرز اینها را معین بکند. آزادی و آزاداندیشی، یکی از مبانی اصلی اصولگرایی است.»(5)
اصل هفتم: اصلاح و تصحیح روش ها
اصولگرا، اصلاحگری وارسته است که اصلاحات را مبانی اصولگرایی می داند و همواره در پی اصلاحات است. اما کدام اصلاحات؟! و بر اساس کدام معیار ها؟!
رهبر فرزانه انقلاب به این پرسش این گونه پاسخ داده اند؛ «اصلاحات باید ضابطهمند و مبتنی بر ارزش ها و معیار ها و خط کش های اسلامی و ایرانی باشد. معیار اصلاحات، قانون اساسی است؛ بر این اساس، باید ما اصلاحات کنیم؛ ما به اصلاحات احتیاج داریم.»(6)
اصل هشتم: شکوفایی اقتصادی
مقام معظم رهبری، اصل هشتم اصولگرایی را شکوفایی اقتصادی که همان رسیدگی به زندگی مردم و رسیدگی به اقتصاد کشور است، می دانند.
اصولگرا به اقتصاد به عنوان وسیله می نگرد نه هدف. اصولگرا اقتصاد را وسیله ای برای رفع نیاز های افراد جامعه در جریان رشد و تکامل آنها می بیند، بنابراین هرگز به خود اجازه نمی دهد اقتصاد را هدف قرار داده و به تمرکز و تکاثر ثروت و سودجویی بیندیشد. اصولگرا به این فکر می کند که چگونه می تواند به زندگی مردم جامعه خود رسیدگی کند و اقتصاد کشور را شکوفا سازد؟
رهبر فرزانه انقلاب در خصوص اصل هشتم اصولگرایی و شکوفایی اقتصاد کشور می فرمایند: «ما احتیاج داریم که از سرمایهگذاری حمایت بشود؛ کارآفرینی بشود؛ تولید داخلی ترویج بشود؛ با قاچاق و فساد مجدّانه مبارزه بشود؛ اشتغال به عنوان یک مبنای اصلی و یک هدف مهم دنبال بشود؛ ثبات و شفافیت و انسجام سیاست ها و مقررات اقتصادی انجام بشود -مقررات اقتصادیای که امروز یک چیزی بگوییم، فردا عوضش بکنیم، فاید ه ای ندارد-... برنامه های راهبردی تولید و انتقال آب و انرژی در کشور، جزوِ مسائلی است که ما در چند سال آینده به شدت نیازمان به آنها محسوس خواهد شد؛ اینها بایستی با جدیت دنبال بشود؛ اینها جزوِ همان مقوله رونق اقتصادی کشور است.»(7)
سخن پایانی
برای اینکه اصولگرا باشیم نیاز نیست که جایی، نام خود را ثبت کرده باشیم، نیاز نیست وابسته به حزب یا جناحی خاص باشیم، نیاز نیست شعار دهیم و نتوانیم آن شعار ها را عملی سازیم. برای آنکه اصولگرا باشیم کافی است به اصولی که رهبر معظم انقلاب اسلامی برای اصولگرایی برشمرده اند، ایمان داشته باشیم، و به آن اصول عمل کنیم. آری همه ما ایرانیان می توانیم اصولگرا باشیم.
پی نوشت ها:
1. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، 29/3/1385.
2. همان.
3. همان.
4. اصل نهم قانون اساسی ایران.
5. بیانات رهبر معظم در دیدار مسؤلان و کارگزاران نظام ، 29/3/1385.
6. همان.
7. همان.
(برگرفته از نشریه تجلی، سال پنجم، شهریور 1389، شماره 53)
اشاره: